Slaapapneu, of preciezer Obstructief Slaapapneu Syndroom (OSAS) en/of Obstructief Hypopneusyndroom (OHOS), is een slaapstoornis. Het wordt gekenmerkt door herhaalde of langdurige onderbrekingen in de ademhaling tijdens de slaap.
Deze aandoening beïnvloedt de slaapkwaliteit en kan leiden tot diverse gezondheidsproblemen. Om de diagnose beter te begrijpen en effectieve behandelingen toe te passen, is het essentieel de vier typen slaapapneu te herkennen en te begrijpen. Wat zijn de symptomen? Wat veroorzaakt het? Welke behandelingen zijn beschikbaar? Wat zijn de risico’s van slaapapneu?
Volg deze gids voor gedetailleerde inzichten.
Wat zijn de verschillende typen slaapapneu?
Voordat we dieper ingaan, is het belangrijk de verschillende typen slaapapneu te begrijpen. Hier zijn de vier typen:
- Centrale slaapapneu (CSA)
- Obstructieve slaapapneu (OSA)
- Gemengde slaapapneu
- Obesitas Hypoventilatie Syndroom (OHS)
Centrale slaapapneu (CSA)
Centrale slaapapneu is het minst voorkomende type slaapapneu. Het ontstaat door een verstoring in de hersencontrole over de ademhaling, met name in de hersenstam.
Tijdens de slaap kunnen mensen met CSA ademhalingspauzes of oppervlakkige, langzamere ademhalingen ervaren. De oorzaken zijn divers, waaronder beroerte, herseninfecties (encefalitis), aangeboren hersenafwijkingen, opioïdgebruik, bepaalde medicijnen of blootstelling aan grote hoogte. CSA wordt ook gezien bij mensen met hartfalen.
Obstructieve slaapapneu (OSA)
Obstructieve slaapapneu is de meest voorkomende vorm van slaapapneu. Het ontstaat door herhaalde sluiting van de keel of obstructie van de bovenste luchtwegen tijdens de slaap.
De luchtwegen, die zich uitstrekken van de mond en neus tot de keel en het strottenhoofd, kunnen van positie veranderen tijdens het ademen. Dit type apneu komt vaak voor bij mensen met obesitas, hoewel het bij mensen van elk gewicht kan voorkomen. Een diagnose van slaapapneu wordt bevestigd wanneer:
- Ademhalingsonderbrekingen vinden plaats tijdens de slaap,
- Er vinden minstens vijf onderbrekingen per uur plaats,
- Elke onderbreking duurt langer dan 10 seconden.
Oorzaken zijn onder andere obesitas, veroudering en factoren die leiden tot vernauwing van de luchtwegen. Alcohol- en sedativagebruik kunnen de aandoening verergeren. Een smalle keel of dikke nek, hyperthyreoïdie, gastro-oesofageale refluxziekte, acromegalie en een beroerte dragen ook bij aan OSA. Snurken is een veelvoorkomend symptoom, maar niet iedereen die snurkt heeft slaapapneu.
Gemengde slaapapneu
Gemengde slaapapneu is een combinatie van centrale en obstructieve apneu. Het begint als een centraal ademhalingsgebeurtenis, gevolgd door een obstructieve.
Obesitas Hypoventilatie Syndroom (OHS)
Bij OHS veroorzaakt obesitas hypoventilatie, wat betekent dat de ademhaling te oppervlakkig of traag wordt. Het lichaam doet extra moeite om te ademen, wat het ademhalingssysteem uitput en het kooldioxidegehalte in het bloed kan verhogen. Overmatig vet rond de nek drukt op de bovenste luchtwegen en beperkt de luchtstroom.
Risicofactoren en Verergerende Factoren van Slaapapneu
Slaapapneu komt ongeveer twee keer zo vaak voor bij mannen als bij vrouwen. Risicofactoren voor verschillende soorten slaapapneu zijn onder andere:
- Leeftijd: Veroudering leidt tot verlies van spiertonus in de bovenste luchtwegen, wat faryngeale collaps vergemakkelijkt.
- Overgewicht/Obesitas: Overmatige vetafzettingen rond de faryngeale doorgang vernauwen de luchtwegen.
- Maxillofaciaal Profiel: Bepaalde gelaatsstructuren, zoals retrognathie of tandafwijkingen, verhogen het risico.
- Levensstijlfactoren: Alcoholgebruik, roken, medicatiegebruik of slapen op de rug verergeren slaapapneu.
Gevolgen van Onbehandelde Slaapapneu
Onbehandelde slaapapneu leidt tot verschillende symptomen, waaronder:
- Rusteloze slaap,
- Snurken,
- Ademhalingsonderbrekingen,
- Luid hijgen bij het hervatten van de ademhaling,
- Frequent nachtelijk urineren.
Slaapapneu verstoort de levenskwaliteit, veroorzaakt vermoeidheid, slaperigheid overdag, prikkelbaarheid, concentratieproblemen en geheugenverlies. Sociaal en emotioneel welzijn kan ook lijden, wat leidt tot isolatie of depressie. Professioneel kan onbehandelde apneu ook negatieve effecten hebben.
Op de lange termijn verhoogt het de risico's op cardiovasculaire en metabole problemen, hypertensie, hartritmestoornissen, atherosclerose en type 2 diabetes, wat de kans op een hartaanval of beroerte vergroot.
Diagnose- en Behandelopties
Om slaapapneu te diagnosticeren, gebruiken specialisten op maat gemaakte evaluaties, waaronder:
-
Nocturnale Ventilatoire Polygraphie: Dit registreert de ademhaling gedurende minstens zes uur met apparaten zoals neusdruksensoren, buik- en borstbanden, snurkgeluidsdetectoren en pulsoximeters voor het zuurstofgehalte in het bloed.
-
Polysomnografie: Een uitgebreidere test die de ernst van slaapapneu bepaalt. Het combineert:
- Elektro-encefalogram voor hersenactiviteit,
- Elektromyogram voor spieractiviteit,
- Elektro-oculogram voor oogbewegingen,
- Elektrocardiogram voor hartactiviteit,
- Ademhalingssensoren inbegrepen in polygraphie.
Thuisbewaking met verbonden apparaten over meerdere nachten kan de diagnostische nauwkeurigheid verbeteren.
Behandelingsopties omvatten medicatie, medische apparaten zoals positieve druktherapie of orale hulpmiddelen, en zelfs hypoglossale zenuwstimulatorimplantaten. Neusapparaten, zoals die van Back2Sleep, zijn ook effectief.
Conclusie
Als u aanhoudende vermoeidheid, onrustige slaap of frequente slaperigheid overdag ervaart, kunt u slaapapneu hebben. Deel alle symptomen van slechte slaap, algemeen malaise en prikkelbaarheid met uw arts.
Uw arts kan u doorverwijzen naar een slaapapneu-specialist die de ernst van uw aandoening bepaalt en een passende behandeling aanbeveelt.
Veelgestelde vragen
Wat is het normale aantal slaapapneu-episodes?
- 5–15 episodes: Milde apneu
- 16–30 episodes: Matige apneu
- Meer dan 30 episodes: Ernstige apneu.
Welke ziekten kunnen slaapapneu veroorzaken?
Een beroerte kan obstructieve slaapapneu veroorzaken. Slaapapneu is vaak erfelijk en gerelateerd aan factoren zoals leeftijd en obesitas.
Wat verergert slaapapneu?
Overgewicht en obesitas zijn belangrijke risicofactoren. Vetafzettingen rond de farynx bevorderen luchtwegobstructie tijdens de slaap.
Wat is obstructieve slaapapneu?
Obstructieve slaapapneu is de meest voorkomende slaapgerelateerde ademhalingsstoornis, gekenmerkt door terugkerende episodes van gedeeltelijke of volledige luchtwegblokkade tijdens de slaap.
